清語老乞大

清語老乞大卷二 (71)

一 . 我們的馬十一匹，共量六斗豆，給十一捆草。這鍘刀不快，這麼多草怎麼切得了，主人你到別處借一口快鍘刀拿來吧。
meni morin juwan emu, uheri ninggun hiyase turi be miyalifi juwan eme fulmiyen orho bu, ere jokU dacun akU, utala orho be abarame jombi, boihoji si gUwa bade dacun joku emke be baifi gaju.
二 . 這樣的話，我去借，這口鍘刀也是我們同族人家的，他原來不肯借，因受不了我再三請求，好不容易才勉強給了，很銳利，你小心些使用不要把人家的刀口崩壞了。
uttu oci bi baime genere, ere jokU inu meni mukUn i booi ningge, tere juwen burakU bihe, nbi dahUn dahUn i baire de hamirakU ofi arkan seme buhe, umesi dacun, si olhoSome baitalaweringge be ume sendejebure.
三 . 這位伙伴切的草很粗，牲口怎麼吃，細細的切吧！我看這人好像不大會煮豆，你先燒火，鍋子滾了以後再放豆，但再一滾就將切了的草，撒在豆的上面覆蓋著，不要燒火，不要讓它走了氣，這樣的話，自然而然就熟了啊！
ere gucu jore orho hon muwa, ulha adarame jembi, umesi narhUn jobu, bi tuwaci ere niyalma turi bujumesauru bahanarakU adali, si neneme tuwa sindafi mucen fuyehe manggi amala jai tiri be sinda, damu emgeri fuyebufi uthai ere joha orho be, turi oilo sesheme dasifi tuwa sindara naka, sukdun be ume tucibure, uttu ohode ini cisui urembi kai.
四 . 客人們你們看，我會不會燒火，我若是不會燒火，不是白白喝風嗎？
andase suwe tuwaci, bi tuwa sindame bahanambi bahanarakUn? bi tuwa sindame bahanakU oci, bai edun be usihiyembio?
五 . 你不要多說話，趕緊去做五人份的飯吧！
si fulu gisun be naka, hacihiyame genefi sunja niyalmai buda be ara.
六 . 你要吃什麼樣的飯呢？
si ai jergi buda be jeki sembi?
七 . 給我們五個人做三斤麵的餅吧！
meni sunja niyalma de ilan ginggin ufa i efen ara.
八 . 我去買菜餚。
bi booha udame genere.
九 . 你若去買菜餚，到隔壁家去買豬肉，是今天才殺的新肉。
si booha udanaci, ere adame bisire boode ulgiyan yali be udana, enenggi teni waha oce yali yali.
十 . 多少錢一斤？
udu jiha de emu ginggin?
十一 . 二十個錢一斤。
orin fali jiha de emu ginggin.
十二 . 這樣的話，主人你替我去買，因買一斤肉不要太肥的，買瘦一點的肉，切大塊一點炒熟了拿來吧！
uttu oci boihoji si mini funde udana, emu ginggin yali be udara be dahame, umesi tarhUn ningge be joo, turgakan yali be udafi muwakan furufi colame urebufi gaju.
十三 . 主人如果來不及做，我們伙伴裡頭派出一人來炒肉吧！
boihoji weileme amcarakU ohode, meni gucui dorgi de emu uiyalma be tucibufi yali colabukini.
十四 . 我不會炒肉。
bi yali colame bahanarakU.
十五 . 這有十麼難處，把鍋刷洗乾淨，燒火，鍋熱時放進半盞白麻油，油沸後把肉倒進鍋裡，用鐵勺翻炒半熟後再把鹽、醬、水、胡椒、醋、蔥各樣物料撒進去，把鍋蓋覆蓋上去，不讓它出氣，燒一次火以後就熟了啊！
ere ai mangga babi, mucen be Smoe obofi bolokon i haSafi, tuwa sindame mucen be halhUn obuha manggi, hontohon hUntaha i Sanyan malanggU nimenggi sindafi , nimenggi urehe manggi, yali be mucen de doolafi sele maSai ubSame colame dulin urehe manggi, jai dabsun misun muke furgisufuseri juSun elu hacin hachin i jaka be sesheme sindafi, mucen i tuhe dasifi, sukdun betuciburakU, emgeri tuwa sindaha manggi uthai urembi kai.
十六 . 這肉熟了，你嚐嚐看，鹹淡如何？
ere yali urehe si amtalame tuwa, hatuhUn nio nitan nio?
十七 . 我嚐得有一點淡，再放些鹽吧！
bi amtalaci majige nitan, jai majige dabsun be sinda.
十八 . 主人阿哥，我明天五更時分早點啟行，在你府上住宿的價錢及做飯的價錢算一算吧！一個晚上住宿的人所需房錢，做飯的價錢，餵馬的草料，總計多少？
boihoji age bi cimari sunjaci ging ni erinde erdeken i jurafi genembi, sini boode deduhe hUda jai bUda araha hUda be bodo, emu dobori deduhe niyalma de gaire booi turigen, buda araha hUda morin de ulebuhe orho liyoo be uheri bodoci udu?
十九 . 你稱了三斤麵，每斤十個錢，共計三十個錢，切了一斤肉二十個錢，四個人，每人房錢及火錢十個錢，共計四十錢，黑豆六斗，每斗五十個錢，共計三百個錢，草十一捆，每捆十個錢，共計一百一十個，合計該五百個錢。
sini gingnehe ilan ginggin ufa de, ginggin tome juwan fali jiha, uheri bodoci gUsin fali jiha, furuhe emu ginggin yali de orin fali jiha, duin niyalma de niyalma tome booi turigen, tuwai hUda juwan fali jiha, uheri bodoci dehi fali jiha, sahaliyan turi nigggun hiyase de, hiyase tome susai fali jiha, uheri bodoci ilan tanggU fali jiha, orho juwan emu fulmiyen de, fulmiyen tome juwan fali jiha, uheri bodoci jiha emu tanggU juwan fali, emu bade acabufi bodoci, uheri sunja tanggU fali jiha gUwainambi.
二十 . 我們的草豆麵，都是來你家裡買的，你少算一點如何？
meni orho turi ufa gemu sini boode jifi udahangge, si majige eberembuci antaka?
二十一 . 好吧好吧，就算四百五十個錢吧！
bikini bikini, duin tanggu susai fali jiha okini.
二十二 . 若是這樣，伙伴們你們三人都出，記著數目，到北京時，再合計總數給吧！
uttu oci gucuse suweni ilan nofi gemu tucibu, ton be ejeme gaifi beging de genehe manggi, jai uheri acabume bodofi buki.
二十三 . 若是那樣，我都給他。
tuttu oci bi gemu tede bure.
二十四 . 伙伴們你把豆撈出來，在冷水裡泡著，等馬歇息一會兒慢慢的餵，開始餵時，只將豆和水拌著，到五更時將豆都給牠吃，若是這樣時，馬吃的多，且肚子能飽。倘若先給豆時，那馬只揀了豆吃，將草都拋撒了，疲乏時暫勿飲水，等吃一點空草後再飲。各自睡一會兒，輪著起來用心餵馬才好，如果只推在一人身上，必至眈誤。今天是二十二日，五更時候一定有月光，雞叫時起來便走吧！
gucuse si turi be hereme gajifi SahUrun muke de were, morin emu erin teyere be aliyafi elheSeme ulebu, tuktan ulebure de bai turi muke be suwaliyan, sunjaci ging de isiname turi be gemu bufi ulebu, uttu ohode morin jetere labdu bime hefeli ebimbi, aikabade turi be doigonde buci, tere morin damu turi be teile sonjome jefi, orho be gemu sesheteme waliyambi, Sadsha de taka ume melere, untuhun orho be majge gejurebufi jai melebu, meimebi majige amhame idurame ilifi kiceme morin ulebuci teni sain, aika emu niyalma de teile anaci, urunakU tookabure de isinambi , enenggi orin juwe inenggi oho, sunjaci ging ni erin de urunaku biya i elden bi, coko hUlaha manggi ilifi uthai yabuki.
二十五 . 主人家點個燈拿來，我們整理睡處。
boihoji dengjan dabufi gaju, be dedure babe icihiyaki.
二十六 . 燈點來了，掛在牆壁上。
dengjan dabufi gajiha, fajiran de lakiya.
二十七 . 像這樣的土炕上面怎麼睡，若有草蓆的話，拿幾塊來吧！
ere gese boihon nahan de adarame dedumbi, aika orhoi sektefun bici udu fali gaju.
二十八 . 因為我家沒有蘆蓆，所以送來這三塊草蓆，你們將就鋪一個晚上吧！
mini boode derhi akU ofi ere ilan fali orhoi sektefun be benjimbi, suwe emu dobori nikedeme sekte.
二十 九 . 主人家你把火埋起來，我們明天五更時候清早就走。
boihoji si tuwa umbu, be cimari sunjaci ging ni erin de erdo genembi.
三十 . 是，就這樣吧！客人們歇息，我看看門戶就睡。
je tuttu okini, andase teye bi duka be tuwaSafi dedumbi.
三十一 . 來吧！暫且不要走，我有話問你，我上回由北京來時你們這店西邊二十里處，有一座橋塌了，現在修好了沒有？
jio taka ume genere, bi sinde fonjire gisun bi, bi nenehe mudan beging ci jidere de, suweni ere diyan i wargi ergi orin ba i dubede, emu efujehe doogan bihe, te dasaha bio akUn?
三十二 . 早已修好了，比以前高二尺，寬三尺，做得很好。
aifini dasaha, nenehe ci juwe juSuru den ilan juSuru onco, weilehengge umesi sain.
三十 三 . 若是這樣我們明天可以放心早早的去啊！
uttu oci, be cimari mujilen sindafi erdeken i genenmbi kai.
三十四 . 你不要早去，我聽說前頭路不好。
si erde ume genere, bi donjici juleri jugUn ehe sembi.
三十五 . 噯喲！以前一點也沒有這樣過，現在怎麼有這樣的歹人出現呢？
ara onggolo fuhali uttu akU bihe, te adarame enteke ehe niyalma tucike.
三十六 . 你不知到，從去年以來，因天旱，田禾欠收，年歲飢荒，所以歹人出來。
si sarkU, duleke aniya ci ebsi abka hiya ofi, usin jeku bargiyahakU aniya haji ojoro jakade, ehe niyalma tucike.
三十七 . 你不用為我們耽心，不要緊，我們只趕幾匹馬去，又並沒有什麼好財貨，那盜賊要把我們怎樣？
si ume meni jaline joboSoro hUwanggiyarakU, be damu morin be boSome genere de, geli umai sain ulin akU, tere hUihatu membe ainambi.
三十八 . 不要這樣說，盜賊怎麼知道你們有沒有錢，小心些比較好。
uttu ume hendure, hUlhatu sewende ulin bisire akU be adarame bahafi sambi, olhoSorongge neneme sain kai.
三十九 . 去年六月我們這裡有一個客人在纏帶裡裝著一卷紙，背在腰上，在路旁樹底下蔭涼地方歇息睡著，被一個賊從那裡走過看見了，以為腰上所背的東西是錢物，突生惡念，就揀起一塊大石頭把那人的頭上打了一下，打出腦漿來死了。那賊把那人的腰帶解開來看時，因為只是紙，就從那裡悄悄的躲避走了，官府捉不到打殺沒有名字的罪犯，白白的把無辜的地主在近鄰人疑猜刑訊，別處將那賊捉住送來後，這一件事才弄清楚了。
meni ubade duleke aniya ninggun biya de, emu anda jumanggi de emu kiyan hooSan be tebufi, dara de unufi jugUn i dalba mooi fejile sebderi bade teyeme amhaha bihe, emu hUlha tubaci duleme genere de sabufi, dara de unuhe jaka be ainci ulin seme gUnifi, gaitai ehe mujilen deribufi, uthai emu dalgan i amba wehe be tunggiyeme gaifi, tere niyalmai uju be baime emgeri tantafi fehi tucifi bucehe, tere hUlha tere niyalmai jumanggi be sufi tuwaci, damu hooSan teile ojoro jakade, tubaci jenduken i jailame genehe, yamun ci niyalma be tantame waha gebu akU weilengge niyalma be jafahakU turgunde, baibi sui akU babe kadalara niyalma, adaki niyalma be kenehunjeme eruleme beideme bisire de, gUwa bsci tere hUlha be jafafi benjihe manggi, ere emu baita teni getukelehe.
四十 . 去年又有一個客人，驢背上馱著兩筐棗子行路時，有一個騎馬的賊帶著弓箭，從後頭追上來，走到酸棗林無人空曠地方，從背後射箭，那人滾落地上後，那賊心想已經死了，便趕著那驢子往前走。那位客人中箭昏迷許久甦醒過來時，恰好碰到捕盜官來巡邏，那位客人清清楚楚的稟告，捕盜官帶著弓兵，往前走到二十里地方捉拏時，那賊射中一兵，從馬上跌下來，向西逃跑。捕盜官跟蹤到村裡，調了一百個壯丁，帶了弓箭器械，在山谷周圍包圍拏獲那賊後回來看那中箭的人，那人左胳膊雖中箭受傷，尚非致命，現在那賊在官牢內監禁著，誰不知道呢？
duleke aniya geli emu anda, eihen de juwe Soro soro be acifi genere be, emu hUlha morin yalufi beri sirdan ashafi amcame, suwen dzano lin niyalma akU untuhun bade genefi, fisai amargi ci gabtara jakade, tere niyalma fuheSeme nade tuheke manggi, tere hUlhai gUnin de ainci bucehebi dere seme, eihen be boSome julesi gamaha, tere anda sirdan de goifi kejine liyeliyefi dasame aituha manggi, lak seme hUlha jafara hafan kederere de teisulebufi tere anda giyan giyan i alara jakade, hUllha jafara hafan gabtara cooha be gaifi, julesi amcame orin ba i dubede isinafi jafara de, tere hUlha emu cooha be gabtame morin ci tuhebufi wargi baru feksime ukaha, hUlha jafara hafan songkoi be dahama gaSan de genefi, emu tanggU haha be fidefi beri sirdan agUra hajun be gaifi, tere hUlha be alin i holo de Surdeme borhome kafi jafaha manggi, amasi jifi sirdan de goiha niyalma be tuwaci, tere niyalma hashU ergi galai mayan sirdan de goifi koro baha bicibe, ergen kemuni kokiraha akU, ne trer hUlha alban i gindana de horiha be we sarkU.
四十一 . 噯喲！既然這樣，早說路上不好的話，我們並無緊急事情，何故早走，等到天亮時慢慢的去有何耽誤之處，天亮時再走吧！
ara uttu nio? aifini jugUn ehe seci, mende umai ekSere oyonggo baita akU, ai turgunde erde genembi, abka gerere be aliyafi elheken i genehe de ai sartabure babi abka gereke manggi jai geneki.
四十二 . 客人們好好睡吧！
andase sain dedu.
四十三 . 人家我又忘了一件事，我們這馬不曾飲水，歇息的工夫去飲水，那裡有井？
boihoji bi geli emu baita be onggoho, meni ere morin be melehekU, ere teyere Solo de meleme geneki, aibide hUcin bi?
四十四 . 那房子後面有井。
tere booi amala hUcin bi.
四十五 . 有沒有打水的柳罐呢？
muke tatkU bio? akun?
四十六 . 井很淺，用繩柳罐打水，井旁有飲馬的石槽。
hUcin umesi micihiyan, futai tatakU i muke be tatambi, hUcin i dalbade motin melere wehei huju bi.
四十七 . 若是這樣，把柳罐繩子都找來吧！
uttu oci tatakU futa be gemu baifi gaju.
四十八 . 都在井旁。
gemu hUcin i dalbade bi.
四十九 . 還有話請問你，那柳罐若不沈水怎麼辦？
geli sinde gisun dacilame fonjiki, tere tatakU muke de irurakU oci ainambi.
五十 . 你若不會使柳罐下沈時，可在柳罐上面栓一塊石頭。
si tataku be irubume bahanarakU oci, tataku ninggude emu dalgen i wehe be hUwaita.
五十一 . 這個我也知到，你不必教。
ere be bi inu sambi si ume tacibure.
五十二 . 我們輪著起來用心餵馬，常言道，馬不吃夜草不肥，人不得橫財不富。
muse kurame ilifi kiceme morin ulebuki, dekdeni henduhengge morin dobori orho be jeterakU oci tarhUrakU, niyalma hetu ulin be baharakU oci bayan ojorakU sehebi.
五十三 . 我們把拌草餵馬後去飲水，沒有盛草的筐子，用什麼東西帶草呢？
muse morin de ucuhe orho be ulebuhe manggi meleme geneki, orho tebure kuwangse akU, ai jaka de orho be gamambi?
五十四 . 若是沒有，暫且用葛布衫裹草帶去，我送豆水去。
akU oci taka jodon i gahari de orho be uhufi gama, bi turi muke be benere.
五十五 . 這主人家做事很不爽快，攪豆棒一根也沒有。
ere boihoji icihiyahangge umesi la li akU, turi ucure moo inu emke akU.
五十六 . 算了，就拿我們的拄杖來攪豆。
bai, inemene muse teifulehe moo be gajifi turi ucu.
五十七 . 暫且在炕上坐著歇息一會兒，等馬吃完這些草去飲水。
taka nahan de majige teyeme tefi morin ere orho jetere be aliyafi meleme geneki.
五十八 . 如果我們都去時，無人可看顧這炕了。
muse gemu geneci, ere nahan be tuwaSara niyalma akU ombi.
五十九 . 留一個看顧炕，此外別的人牽馬去時，有什麼好怕的，就是一人也不留，這店裡的門若是關緊時有什麼人能進來。
emke be tutabufi nahan be tuwaSabume, tereci tulgiyen gUwa niyalma morin be kutuleme geneci aide gelembi, uthai emu nivalma inu werirakU okini, ere diyan i duka be fitai dasici, ainaha niya.ma dosime mutembi.
六十 . 常言道，年年防飢，時時防賊，你依我的話留一人看顧炕吧！
i gisun de henduhengge aniyadari haji be seremSe, erindari hUlha be seremSe sehebi, si muni gisun be dahame emke be tutabufi nahan be tuwakiyabu.
六十一 . 我們留誰看炕，三人同行時必定勞累年輕人。
muse webe bibufi nahan be tuwakiyabumbi, ilan niyalma sasari yabure de asihata urunakU jobombi sembi.
六十二 . 算起這個，我們三人理應前往。
ere be bodoci muse ilan nofi giyan i geneci acambi.
六十三 . 這山谷很窄，馬牽的多時過不去，我們分兩次牽去。
ere holo umesi hafirahUn morin kutulehengge labdu oci duleme geneci ojorakU, muse juwe mudan obufi kutuleme gamaki.
六十四 . 你的水打得很熟了，你先去打水，我們兩個在後頭牽馬去。
s0ini muke tatarangge umesi urehebi, si neneme muke tatame gene, muse juwe nofi amala morin kutuleme genere.
六十五 . 我去打水，你們帶馬來。
bi muke tatame genenbi, suwe morin gaji.
六十六 . 剛才把兩柳罐水倒進這槽裡，飲馬吧！
bi teike ere huju de juwe tatakU muke doolaha morin be mele.
六十七 . 這匹馬水喝的略足，這匹馬水喝的恰恰好。
ere morin muke omirengge juken, ere morin muke omirengge sain.
六十八 . 這水少了再打一罐倒進去吧！
ere muke komso ohobi, jai emu tatakU tatafi doolacina.
六十九 . 拿柳罐來，我試學打水，這柳罐一點不往旁邊倒，怎麼樣才能打水呢？
tatakU be gaju, bi cendeme muke tatara be taciki, ere tataku fuhali dalba ici urhurakU, adarame ohode teni muke tatabumbi?
七十 . 我教你，把柳罐繩子稍微提起來，往下扔一下，水自然被盛起來。
bi simbe tacibure, tatakU futa be wesihun majige tukiyefi, fusinhUn emgeri fahaha de muke ini cisui tebubumbi.
七十一 . 我從前雖曾看過人打水，但不曾學過，今天自已一試才得明白了。
bi seibeni niyalmai muke tatara be tuwaha bicibe tacihakU bihe, enenggi beye cenderejakade teni bahafi ulhihe.