清語老乞大

清語老乞大卷四 (79)

一 . 大阿哥我們直到現在還每吃晚飯，不但肚子餓不能入睡，而且這騎的馬若挨餓ㄧ夜，明天怎麼騎行呢？反正也沒有一個客人求兩個主人的理，你既已愛顧我們留我們住宿，換給一頓飯的米和馬的草豆如何？
amba age be tetele kemuni yamji buda jetere unde, hefeli yadahUSame adarame amhambi sere anggla, ere yajuha morin sebe aika emu dobori omiholabuci, cimari absi yalufi yabumbi, inemene okini, emu antaha inu juwe boihoji de baire kooli akU, si membe emgeri gosifi bibuhe be dahame, emu erin i budai bele, morin i orho turi be hUlaSame buci antaka?
二 . 我們這裡今年下天因為天旱，秋季又淹大水，田穀一點未收，所以我們也是換著吃以維持身命尚且不夠，又那裡有多餘的米給人換呢？
meni uba ere aniya juwari abka hiya ofi bolori forgon de geli bisan de birebufi, usin jeku be fuhali bargiyahakU, ojoro jakade, be inu hUlaSame jeme beyei ergen be hetumbume hono tesurakU bade, geli aibide niyalma de hUlaSame bure fulu bele bi?
三 . 我們很瞭解阿哥的話，但是我們在黎明時吃了飯直到日落一天行走疲乏很餓，把你換來的米勻一點給我們吧！
age i gisun be umesi ulhihe, damu be gersi fersi de buda jefi, emu inenggi Sun tuhetele Sadame yabufi umesi yadahUSaha, sini hUlaSame gajiha bele be mende majige jalgiyame bu, be uyan buda arame jeki, ere emu tanggU fali jiha de sini cihai acare be tuwame bucina.
四 . 說來你們是從遠地來的客人，按裡講這錢不該要，但因今年稻轂收成不好，一百個錢換一斗，我本來沒有剩餘的米，客人你們既一再央求，所以給你們三升，你們布要嫌少，暫且做一頓稀飯吃飽吧！
suwe secci goro baci jihe antaha, giyan be bodoci ere jiha be gairakU acambihe, damu ere aniya jeku be saikan bargiyahakU ofi, emu tanggU fali jiha de emu hiyase bele hUlSambi, bi daci funcehe bele akU bihe anda suwe mujakU baire jakade, suwende ilan moro hiyase be bure, suwe ume komso sere, taka emu erin i uyan buda arame ebitele jefu.
五 . 客人們不要埋怨，今年委實糧荒，若是像往年豐收時，不僅你們二三人，就是十多位客人也都給吃。
andase ume suhara, ere aniya unenggi jeku haji, aika duleke aniya adali elgiyen bargiyaha bici, suweni juwe ilan niyalma teile sere anggala, uthai juwan funceme anda sehe seme gemu jeterengge bufi ulebumbihe.
六 . 你說得是，我也聽說今年這裡田穀非常欠收。
sini hendurengge inu, bi inu donjici ere aniya ubade usin be asuru bargiyahakU sembi.
七 . 我如到這後房去做稀飯，黑夜裡出入不便，你家的狗又兇惡，你替我做稀飯如何？
bi ere amargi boode uyan buda arame geneki seci, farhUn dodori tucire dosire de elhe akU sini booi indahUn geli ehe, si mini funde uyan buda arame buci antaka?
八 . 是，你們幾位客人收拾這車房住的地方，我送稀飯來給你們吃。
je suweni geren andase ere sejen i boode dedure babe icihiya, bi uyan buda benjifi suwende ulebuki.
九 . 若是這樣，多謝。
uttu oci ambula baniha.
十 . 主人阿哥，還有一句話，人雖有一點吃的，但這馬怎麼辨呢？給些草豆如何？
bi morin be jafafi bisire si gene. boihoji age geli emu gisun bi, nuyalma jeterengge majige bicibe, ere morin be ainara, orho turi be buci antaka?
十一 . 人吃的尚且沒有，那裡有馬的草豆呢？我們房子後面有一塊很好的羊草，你吃了飯後到那裡去放牧時諒可吃飽肚子吧！現成的不餵，白費錢買草豆做什麼呢？
niyalma jeterengge hono akU bade, morin i orho turi be aibide bahambi, booi amala emu farsi soco orho bi, si buda jeke manggi, juwe nofi moein be boSome tubade gamafi sindaci hafeli ebimbi dere, beleningge be uleburakU baibi jiha fayame orho turi be udafi ainambi?
十二 . 若是這樣就聽從阿哥的話，我到車房去，我們兩個留在這裡看守行李，派他暪兩個去放馬，到半夜以後我們兩個去替換他們，讓他們回來睡吧！如此明天可不至於打瞌睡。
uttu oci age i gisun be dahaki, bi sejen i boode genembi, muse juwe nofi ubade tutafi aciha be tuywakiyaki, tere juwe nofi be morin sindabume unggifi dodori dulin oho mangi, muse juwe nofi cembe halame genefi ce amasi jifi amhakini, uttu oci cimari emu Saburara de isinarakU ombi.
十三 . 這稀飯碗匙都帶來了，你們各自盛了吃吧！
ere uyan buda moro saifi be gemu gajihabi, suwe meimeni tamafi jefu.
十四 . 現在吃完了飯，我們兩個先去睡，你們兩個先去放馬，倒了半夜時去替尼們。
te buda jeme wajiha, muse juwe niyalma neneme amhaki, sumeni juwe nofi morin sindame gene, dobori dulin de isinaha manggi suwembe halame genere.
十五 . 我剛才睡了一覺起來一看，參星升高已是半夜了我先去替換他們來睡，你隨後來，我們兩個看馬吧！
bi reike emu amu amhame getefi tuwaci, ilmahU usiha den dekdefi dobori oho, bi neneme genefi tese be halame unggifi amhabuki, si amala jio muse juwe nofi morin be tuwakiyaki.
十六 . 若是這樣，你去吧！
uttu oci si gene.
十七 . 噯喲！你們兩個累了啊，趕緊去睡吧，到那裡時叫那位伙伴趕緊來吧！
ara suweni juwe nofi adaha kai, hacihiyame dedume gene, tubade genehe manggi tere gucu be hacihiyame jio se.
十八 . 尼來了，把馬趕來收放在一處這樣時容易照管，今夜黑暗，各自失散時，眈誤我們走路。
si jiheo morin be boSome gajifi emu bade bargiyafi sinda, uttu ohode tuwaSara de ja, ere dobori farhUn de son son i samsiha de musei yabure jugUn be sartabumbi.
十九 . 明星已高了，天快亮了，把馬趕回住宿的房子，收拾行李時天必亮了，把馬拴起來，叫那二位伙伴起來吧！
durgiya usiha den ohobi, abka gereme hamika, morin be boSome tataha boode gamafi aciha be icihiyatala urunakU gerembi, morin be hUwaitame sindafi tere juwe gucu be ilibu.
二十 . 你們兩個趕快起來收拾行李，好好的檢查，不要錯拿了主人的東西。
suweni juwe nofi hUdun ilifi aciha be dasata, saikan kimcime tuwa, boihoji ningge be ume taSarame gamara.
二十一 . 行李都馱好了，去見主人家道謝後再出發吧！
aciha be gemu aciha, boihoji de acafi baniha araha manggi jai juraki.
二十二 . 阿哥我們昨天來無緣無故太打擾你們了。
age be sikse jifi mudan akU bade suwembe ambuka jobobuha.
二十三 . 我全沒能照故你們又說什麼打擾呢？
bi suwembe fuhali tuwame mutehekU bime geli ai boboho sere bsbi.
二十四 . 我們去夏店時，買飯吃了在傍晚時進京城，從這裡到夏店有幾里路？
muse hiya diyan de genehe manggi, buda udame jefi yamjishUn de gemun hecen de dosiki,sefu ubaci hiya diyan bahi?
二十五 . 有三十多里路。
gUsin ba funceme bi.
二十六 . 你昨天說過十幾里路，今天為什麼說三十里路呢？
si sikse juwan ba seme henduhe bihe, enenggi ainu gUsin ba sembi?
二十七 . 我昨天記錯了，今天才想起來了。
bi sikse taSarame ejefi enenggi teni dasame merkime baha.
二十八 . 我們不要歇息，趁涼快走吧！
muse umeteyere serguwen be amcame geneki.
二十 九 . 那眼前看到的黑林就是夏店啊，從這裡到那裡還有七八里路，你從前是到北京走熟的人，而現在怎麼忘了呢？
tere yasai juleri sabure sahaliyan bujan utai hiya diyan kai. ubaci tubade isinarangge kemuni nadan jakUn babi, si seibeni beging de feliyeme urehe niyalma bime te adarame onggoho? 三十 . 我好多年沒走了，所以忘了。
bi yabuha akU kejine goidafi tuttu ofi onggoho.
三十一 . 快到店了，我們吃十麼好呢？
diyan de isiname hamika, muse aibe jeci sain?
三十二 . 我們是朝鮮人，不慣吃稀麵，吃乾的如何？
muse coohiyan i niyalma kai. uyan halu jeme tacihakU, olhon ningge be jeci antaka?
三十 三 . 我們買燒餅炒肉吃完過去吧！
muse Soloho efen colaha yali udame jefi duleme geneki.
三十四 . 在這裡拴了馬，卸下行李，到賣食物的店去吧！
ubade morin hUwaitafi aciha ebubufi jetere jaka uncara diyyan de geneki.
三十五 . 先送一碗熱水來，我洗臉吧！
neneme emu moro halhUn muke benju, bi dere oboki.
三十六 . 客人你洗了臉後，告訴我吃十麼，我先頊備吧！
anda si dere oboha manggi, ai jetere babe minde ala, bi doigonde belhebuki.
三十七 . 給我們四人買來三十個錢的羊肉，二十個錢的燒餅。
meni duin niyalma de gUsin jiha i honin yali, orin jiha i Soloho efen be udafi gaju.
三十八 . 湯的味道有一點淡，若有鹽拿來吧，我們自已調了吃。
Sasihan i amtan majige nitan, dabsun bici gaju, be beye acabufi jeki.
三十九 . 這燒餅一半冷一半熱，把熱的暫且擱下吃，這涼的你拿夸爐裡烤了拿來。
ere Soloho efen dulin SahUrun dulin halhUn, halhUn ningge be taka sindsfi jeki, ere SahUnrun ningge be si gamafi fiyeleku de fiyakUfi gaju.
四十 . 我們飯也吃了，算給了錢走吧。
muse buda inu jeke, hUda be bodome bufi geneki.
四十一 . 主人家你來，我們剛才吃了燒餅二十個錢，羊肉三十個錢，這裡一共五十個錢你點了收下吧！
boihoji si jio, meni teike jeke Soloho efen de orin jiha, honin yali de gUsin jiha, ere uheri susai jiha be si tolofi bargiyame gaisu.
四十二 . 我們馱行李走吧，因為日正當中非常熱了，今早吃了乾的，所以有點渴。
muse aciha acime geneki, Sun seme inenggi culin ofi mujakU halhUn oho, ecimari olhon ningge jetere jakade baibi kangkambi.
四十三 . 離這裡不遠前面有一家茅草蓋的店舖，到那裡後喝幾杯酒解渴，讓牲口歇息一會兒再走。
ubaci goro akU julergi de emu alban i elbehe diyan boo bi,tubade isinaha manggi udu hUntaha nure omifi kangkara be subume, ulha be majuge teyebufi jai geneki.
四十四 . 賣酒的人到這裡來給我們盛值二十個錢的酒來吧！
nure nucara niyalma ubade jio, mende orin jiha salire nure be tebufi gaju.
四十五 . 這酒的味道好嗎？
ere nure i amtan sain nio?
四十六 . 我壞我的話不可靠，不管如何，你嚐嚐看，若是酒不好時，我一個錢也不要，就喝吧！
sain ehe be mini gisun de akdaci ojorakU, ai ocibe si amtalame tuwafi nure sain akU oci, bi emu juha hUda be inu gairakU, bikini omiki.
四十七 . 若有好菜，拿些來吧！
sain sogi bici majige gaju.
四十八 . 有醃的王瓜，現在就送來。gidaha nasan hengke bi te uthai benjure.
四十九 . 客人你喝熱的嗎？喝涼的嗎？
anda si halhUn ningge be omimbio? SahUrun ningge be omimbio?
五十 . 你不要溫，觔天天熱，我們都渴了，喝涼的好。
si ume wencere, enenggi abka halhUn, be gemu kangkaha, SahUrun ningge omici sain.
五十一 . 大哥以我看，這裡面歲數沒有比你大的，你先喝注一杯吧！
amba age bi tuwaci, erei dorgi de se sinci ahUn ningge akU, si neneme ere emu hUntaha omi.
五十二 . 豈敢，小人我今年才三十五歲，想來還有比我歲數大的吧，那敢就接受喝呢？
ai geli, ajige nitalma bi ere aniya reni gUsin sunja se oho, gUnici geli minci se fulu ningge bi dere, ai gelhun akU uthai alime gaifi omici ombi.
五十三 . 這樣的話還是阿哥你的歲數大，我今年才三十二歲，比你小三歲啊！
uttu oci kemuni age sini se amba, bi ere aniya teni gUsin juwe se, sinci ilan se deo kai.
五十四 . 小人雖然年紀大，斷不可首先接受喝，怎麼說呢，這次沿途一齊來，託各位伙伴的福，諸事沒給我麻煩，我一點沒辛勞之處，今天這酒是我買來給大家喝的，我怎麼可以先喝呢？
ajige niyalma se udu fulu bicibe, ainaha seme neneme alime gaifi omici ojorakU, adarame seci ere mudan jugUb i unduri sasari jime, geren gucuse i kesi de eiten babe minde gucihirehekU ofi, bi umiai joboho suilaha ba akU, enenggi ere unre serengge mini udafi omiburengge, adarame bi neneme omici ombi.
五十五 . 是，是，阿哥既然這樣費心，我們不要再推讓，趕緊一齊喝了快點走吧！
je je age uttu gUnin fayaha be dahame, muse anahUnjara, hacihiyame omicafi hUdukan i geneki.
五十六 . 賣酒的人來了，算錢給他吧！
unre uncara niyalma jihebi, jiha tolofi bucina.
五十七 . 這是五分銀子，你找給我六厘銀子吧！
ere menggun sunja fun, si ninggue eli menggun be amasi minde bu.
五十八 . 大哥給些好銀子吧，這銀子很平常，怎麼使用呢？
amba age sain menggun be bucina, ere menggun umesi juken adarame baitaambi?
五十九 . 這銀子那一點不好，你看什麼不能用，你若不認識銀子時，叫別人看吧！
ere menggun be aibe ehe semib? si tuwa adarame baitalaci ojorakU? si menggun be takarakU oci gUwa niyalma de tuwabu.
六十 . 為什麼叫別人看，拿到兌錢的地方去照市上的價換得就行了，你就另外換給五分好銀子吧！
ai turgunde gUwa de tuwabumbi? jiha hUlaSara bade gamafi giyai erin hUdai songkoi bahaci wajiha, si uthai encu sunja fun sain memggun be hUlaSame bucina.
六十一 . 何用與他吵鬧，這個賣酒的人很好爭，像這樣的銀子怎麼說不可用，這是今早吃飯的地方剩下的銀子啊，若果真不好，他會要嗎？
ai turgunde terei baru jamarambi? ere nure uncara niyalma temSere mangga, ere gese menggun be adarame baitalaci ojorakU sembi? ecimari buda jetere bade bufi funcehe menggun kai, unenggi ehe oci tere gaimbiheo?
六十二 . 算了吧，反正我將就接受了這幾個錢，就是都不給也罷。
joobai yayadame okini bi alime gaiha, ere giyanakU udu fali jiha, gemu burakU okini.
六十三 . 我也沒讓你多損失，若為了這一點小事，你一句我一句口角，別人聽了會恥笑啊！
bi inu umai ambula ufarabuha ba akU, ere majige jalin ge ga seme angga tataraci, gUwa niyalma donjiha de basumbi kai.
六十四 . 太陽過了中午了，這裡離城有五里路，留兩位在後頭慢慢地趕牲口來，我帶一位伙伴先去找個好店住宿，再來接你們，我們既曾先商定到順城門官店店去住宿，就到那裡去找，你們隨後快來吧！
Sun inenggi dulin dulike, uba hoton ci sunja babi, juwe nofi be amala bibufi elhekeb i ulha be boSome jikini, bi emu gucu be gaifi neneme genefi sain diyan be baime tatafi, jai suwembe okdome jidere, muse neneme hebeSeme toktobuhangge, Sun ceng hoton duka alban diyan de tatame geneki sehe be dahame, uthai tubade baime genembi, suwe